Phone 2813409247 www.depanal.gr
  • Ο Κώδικας των Θυσιών

Ο Κώδικας των Θυσιών

  • Συγγραφέας: Δημητριάδης Βασίλης Διονυσία Δασκάλου
  • Εκδότης: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη
  • Εκδότης: ΒΔΒ
  • Κωδικός Προϊόντος: 2003.03
  • Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο
  • 35,00€


 Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη και οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης εκδίδουν από κοινού τον "Κώδικα των Θυσιών", το οθωμανικό κατάστιχο που σώζεται στο Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου, στο οποίο καταγράφονται κατά επαρχία και κατά χωριό ονόματα των χριστιανών κατοίκων της Ανατολικής Κρήτης που σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν, πουλήθηκαν σκλάβοι ή διέφυγαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, και οι περιουσίες τους δημεύτηκαν από το οθωμανικό δημόσιο ή αποδόθηκαν σε κληρονόμους των θυμάτων. Στον "Κώδικα" καταγράφονται επίσης τα ονόματα εξωμοτών που οι περιουσίες τους δημεύτηκαν, καθώς και χριστιανών που είχαν χωράφια έξω από το κάστρο και σπίτια ή καταστήματα μέσα στην πόλη του Ηρακλείου, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν πέσει θύματα κατά τη μεγάλη σφαγή του Ιουνίου του 1821 στον Άγιο Μηνά, και οι περιουσίες τους πουλήθηκαν ή δωρήθηκαν σε μουσουλμάνους. Ο "Κώδικας", πέραν της προφανούς σημασίας του ως πολύτιμης μαρτυρίας για την ιστορία των ανθρώπων και των οικογενειών τους που χάθηκαν, αποτελεί ανεκτίμητης αξίας πηγή για τις συνέπειες της επανάστασης στον χριστιανικό πληθυσμό, για τις πολεμικές επιχειρήσεις των οθωμανών εναντίον των εξεγερμένων χριστιανών, για την αγροτική οικονομία της εποχής, τη δημογραφική σύνθεση των οικισμών, τη μετεξέλιξη των επωνύμων και των τοπωνυμίων, κ.ά. Η μετάφραση συνοδεύεται από φωτογραφική αναπαραγωγή του οθωμανικού χειρογράφου γραμμένου στην αραβική γραφή, εκτενή εισαγωγή και συμπεράσματα, αναλυτικούς πίνακες για τα θύματα και τις περιουσίες τους κατά επαρχία και χωριό, πίνακες τοπωνυμίων, γλωσσάρια, ευρετήρια κ.λπ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α. Ο Κώδικας
Β. Ο τρόπος καταγραφής και ο τρόπος παρουσίασης
1. Η διάταξη των εγγραφών στο χειρόγραφο και στη μετάφραση
2. Οι χειρόγραφες σημειώσεις παλαιότερων αναγνωστών
3. Οι ιδιαιτερότητες της αραβικής γραφής και τα προβλήματα στην απόδοσή της
4. Η απόδοση των ονομάτων, των επωνύμων και των επαγγελματικών επιθέτων
5. Η καταμέτρηση των περιουσιών:
(α) Ο αριθμός των «σπιτιών»
(β) Ο αριθμός των «χωραφιών»
(γ) Ο αριθμός των «αμπελιών»
6. Οι σημειώσεις για την τύχη των επαναστατημένων
Γ.  Τα περιεχόμενα του «Κώδικα των Θυσιών»
Δ. Η δήμευση των περιουσιών
1. Η διαδικασία της δήμευσης στο οθωμανικό κράτος
2. Ο χρόνος της δήμευσης των περιουσιών
(α) Η δήμευση των περιουσιών στα χωριά της Ανατολικής Κρήτης
(β) Η δήμευση των περιουσιών στην πόλη του Χάνδακα
Ε. Η επιστροφή των δημευμένων περιουσιών
1. Η διαδικασία της επιστροφής μιας δημευμένης περιουσίας
2. Πότε έγιναν οι επιστροφές των δημευμένων περιουσιών
ΣΤ. Η σύνταξη του κατάστιχου
Ζ. Τα παραλειπόμενα των δημεύσεων. Οι ατασθαλίες της διοίκησης του Χάνδακα
Η. Το φερμάνι της αμνηστίας

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ «ΚΩΔΙΚΑ ΤΩΝ ΘΥΣΙΩΝ»
1. Τα αποτελέσματα των δημεύσεων
2. Ο αριθμός των θυμάτων
3. Οι εξωμότες
4. Η προσφορά του κλήρου
6. Τα θύματα στην πόλη και τα περίχωρα του Χάνδακα
7. Τα θύματα στις επαρχίες
8. Η μαρτυρία του κεφαλικού φόρου
Σύντομες οδηγίες για την ανάγνωση του «Κώδικα των Θυσιών»

Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Κατάλογος με τα ονόματα και τις δημευμένες περιουσίες των επαναστατών που πέθαναν χωρίς κληρονόμους και των φυγάδων
Κατάλογος με τα ονόματα και τις δημευμένες περιουσίες των εξωμοτών
Κατάλογος με τα ονόματα των επαναστατών που πέθαναν και τις δημευμένες περιουσίες τους που επιστρέφονται σε κληρονόμους τους
Σημείωση για τη διαχείριση εσόδων του δημοσίου
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών χωραφιών έξω από τον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν από τον Οσμάν Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν από τον Οσμάν Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών καταστημάτων στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν από τον Οσμάν Πασά
Κατάλογος κήπων και αμπελιών σε χωριά που πουλήθηκαν από τον Οσμάν Πασά
Αθροιστικός κατάλογος εσόδων από τις πωλήσεις που έγιναν επί Οσμάν Πασά
Πίνακας εξόδων του Μουτζάκη Μουσραφά Αγά, του Χατζή Ιμπραήμ Εφάντη, του ταμία Αχμέτ Αγά κ.ά.  Πίνακας εξόδων του Μεχμέτ Νετζίπ Εφέντη
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών χωραφιών που πουλήθηκαν την εποχή του Οσμάν Πασά          Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν την εποχή του Οσμάν Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών καταστημάτων στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν την εποχή του Οσμάν Πασά
Πίνακας εξόδων την εποχή του Οσμάν Πασά
Πίνακας εξόδων του Νετζίπ Εφέντη, χωρίς διαταγή
Πίνακας εξόδων του Νετζίπ Εφάντη, με διαταγή
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν την εποχή του Σερίφ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν την εποχή του Σερίφ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν με διαταγές του Σερίφ Πασά
Κατάλογος αντικειμένων που πουλήθηκαν
Κατάλογος αντικειμένων που πουλήθηκαν με διαταγή
Πίνακας εξόδων
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών και καταστημάτων στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν την εποχή του Σερίφ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών και καταστημάτων στον Χάνδακα, τα οποία δωρήθηκαν από τον Σερίφ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών στον Χάνδακα, τα οποία δωρήθηκαν από τον εκπρόσωπο του Σερίφ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών σπιτιών και καταστημάτων στον Χάνδακα, τα οποία πουλήθηκαν με διαταγές του Σερίφ Πασά
Πίνακας εξόδων την εποχή του Σερίφ Πασά
Πίνακας εσόδων και εξόδων του Τελωνείου του Χάνδακα για το έτος 1821-1822
Πίνακας εσόδων και εξόδων του Τελωνείου του Χάνδακα για το έτος 1822-1823
Διαταγή του Osman Paşa για τα έσοδα και έξοδα του τελωνείου του Χάνδακα για το έτος 1822-1823
Πίνακας εσόδων και εξόδων του Τελωνείου του Χάνδακα για το έτος 1823-1824
Μερίδια μετόχων και έσοδα από τον φόρο σαπουνιού
Διαταγή του Λουτφουλάχ Πασά για τη διάθεση των εσόδων του Τελωνείου για το έτος 1823-1824
Κατάλογος σπιτιών που πούλησε ο Λουτφουλάχ Πασά
Κατάλογος με τα ονόματα των ιδιοκτητών δημευμένων χωραφιών στο Τοπ Αλτί, τα οποία έμειναν απούλητα
Κατάλογος δημευμένων σπιτιών
Κατάλογος μισθωμάτων για μικρής αξίας δημευμένες περιουσίες
Έγγραφο σχετικά με την καταγραφή των δημευμένων περιουσιών
Ιεροδικαστική απόφαση για τη δήμευση της περιουσίας του αξιωματούχου Μουσταφά Αγά
Ιεροδικαστική απόφαση για την απόδοση σε κληρονόμους της περιουσίας του αξιωματούχου Μουσταφά Αγά
Ιεροδικαστικό έγγραφο για την καταγραφή και απόδοση σε κληρονόμους της περιουσίας του Κουγιουμτζή Αλή
Έγγραφο γνωστοποίησης για τη μεταφορά της περιουσίας του Σερίφ Πασά και του Οσμάν Πασά
Έγγραφο σχετικά με την καταγραφή των δημευμένων περιουσιών
Έγγραφο σχετικά με την καταγραφή της περιουσίας του Σερίφ Πασά

ΠΙΝΑΚΕΣ
Πίνακας 1α. Η τύχη των επαναστατημένων ανά επαρχία και χωριό
Πίνακας 1β. Η τύχη των επαναστατημένων ανά επαρχία
Πίνακας 2α. Η τύχη των περιουσιών των επαναστατημένων ανά επαρχία και χωριό
Πίνακας 2β. Η τύχη των περιουσιών των επαναστατημένων ανά επαρχία
Πίνακας 3. Οι εκποιηθείσες περιουσίες των επαναστατημένων στην πόλη του Χάνδακα
Πίνακας 4. Η τύχη των ιερέων και των συγγενών τους

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Παράρτημα 1. Έγγραφα από άλλους κώδικες του Τουρκικού Αρχείου Ηρακλείου που σχετίζονται με τον «Κώδικα των Θυσιών»
Α. ΕΓΓΡΑΦΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΔΗΜΕΥΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
1. Διαταγή για πώληση δημευμένων περιουσιών στις Βασιλιές και στο
Στεργιανώ
2. Κατάλογος δημευμένων περιουσιών που πουλήθηκαν από τον Σουλεϊμάν
Πασά
3. Ιεροδικαστική απόφαση για πώληση δημευμένων περιουσιών στην Επισκοπή
Πεδιάδας
4. Ιεροδικαστική απόφαση για πώληση δημευμένων περιουσιών στην Επισκοπή
Πεδιάδας
5. Κατάλογος δημευμένων χωραφιών που πουλήθηκαν στο Τοπ Αλτί
6. Κατάλογος αντικειμένων που έκλεψαν δύο χριστιανές σκλάβες

Β. ΕΓΓΡΑΦΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΚΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
ΤΩΝ ΔΗΜΕΥΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
7. Διαταγή διορισμού αναπληρωτή διοικητή του Χάνδακα, μετά τον θάνατο του
Σερίφ Πασά
8. Φερμάνι για επιστροφή χρημάτων που ξοδεύτηκαν χωρίς διαταγή, και
σπιτιών που δωρήθηκαν χωρίς διαταγή
9. Φερμάνι για έλεγχο και αποστολή στην Κωνσταντινούπολη των κατάστιχων
με τα  έσοδα από τη φορολογία των μουκαταάδων για τα έτη 1820-1821
10. Φερμάνι με οδηγίες για τη συνέχιση της καταγραφής και της δήμευσης
περιουσιών
11. Αναφορά του πρώην οικονομικού εφόρου σχετικά με τον κεφαλικό φόρο
των ετών 1821-1822
12. Φερμάνι για παραχώρηση αμνηστίας στους επαναστατήσαντες
χριστιανούς
Επίμετρο: Μια περίπτωση εξωμοσίας και επιστροφής στον χριστιανισμό

Παράρτημα 2. Στοιχεία για τους οθωμανούς αξιωματούχους που αναφέρονται στον «Κώδικα των Θυσιών»
Α. Οι πασάδες της περιόδου 1821-1830
Β. Οι στρατιωτικοί
Γ.  Οι αξιωματικοί της διοίκησης
Δ. Αγάδες, ενοικιαστές φόρων

Παράρτημα 3. Οι συνοικίες, τα τεμένη και οι αγορές του Χάνδακα: η θέση και οι ονομασίες τους

Παράρτημα 4. Τουρκικά επαγγελματικά επίθετα και επώνυμα

Παράρτημα 5. Γλωσσάριο τουρκικών λέξεων

 


Πληροφορίες
Συγγραφέας Δημητριάδης Βασίλης Διονυσία Δασκάλου
Εκδότης ΒΔΒ